Waar hoor je bij, waar hoor je bij? De schapen of de bokken?
Heel veel mensen kennen dit liedje van Elly en Rikkert.
De bokken zijn zij die lelijk doen en dan heb je de lieve schapen die er helemaal bij horen. De bokken gaan linksaf en de schapen rechtsaf. Maar ligt het wel zo zwart- wit?
Het begint met de opmerking:
Vers 33: En voor Hem zullen alle volken bijeengebracht worden, zoals de herder de schapen (in het Grieks ’probaton’ betekent het ook kleinvee) van de bokken scheidt. En Hij zal de schapen aan zijn rechterhand zetten en de bokken aan de linkerhand.
Nu vallen er een paar dingen op:
- Staan de naties voor Hem?
- Waarom scheidt een herder de kudde. Schapen zijn niet bij voorbaat goed en bokken zijn niet bij voorbaat slecht.
Antwoord op vraag 1
Het woord voor naties ‘ethne’ in het Grieks, betekent ook mensen, en is hetzelfde woord voor: stammen. Leiders van stammen staan voor Jezus. In Numeri 7 staan ook de leiders van de stammen voor de Heer.
Dat is meer in samenspraak met de tekst.
Staat daar de hele wereld? Nee, het is een beeld van Rosh Hashana. Het is voor de joden het feest van de Bazuinen waarbij ze geloven dat de wereld voor God staat, Hij op Zijn Troon zit en de wereld wacht op het oordeel. Dat oordeel is voor een jaar en het jaar daarop gebeurt hetzelfde.
Het beeld wat Jezus hier gebruikte, kon iedere gelovige in Israël herkennen als, Rosh hashana. (In Deel 2 kom ik hier op terug)
Vraag 2 Waarom scheidt een herder een kudde?
In Israël bestonden de kuddes altijd uit schapen en geiten. Een herder scheidde altijd de kudde aan het eind van de dag. Jezus geeft aan dat het niets bijzonder is. Maar het accent ligt op in het feit dat de naties voor Hem staan en Hij als Herder aan het eind van Jezus tijd een scheiding gaat aanbrengen tussen het kleinvee.
De bokken en rammen in Israël waren een beeld van de leiders.
Jesaja 14:9 daar staat het woord ‘bokken’ maar wordt vertaald met leiders. Ik citeer:
Het schudt ter wille van u de gestorvene wakker, al de leiders (bokken) van de aarde.
In Daniël 8:3 wordt de vorst van Perzië vergeleken met een ram en in Daniel 8:21 wordt de koning van de Grieken vergeleken met een bok. Rammen, geiten en bokken staan symbool voor de leiders.
Nu heb je vertalingen vanuit het Grieks die het woord ‘probaton’ vertalen met schaap in Mattheus 25, maar het betekent ook kleinvee of viervoeter. Het woord ‘eriphos’, voor een bok, betekent symbolisch: een dwaas.
Jezus citeert indirect hier, Prediker 10:2: Het hart van een wijze is tot zijn rechterhand, maar het hart van een dwaas is tot zijn linkerhand. Even terug naar de schapen en het woord ‘probaton’. Persoonlijk denk ik dat het woord viervoeter voor ‘probaton’ beter past want Jezus citeert Ezechiël 34 in dit hoofdstuk en daar staat:
Ezechiël 34: 23: Ik zal recht spreken tussen het ene kleinvee en het andere, tussen de rammen en de bokken. Ik zal rechtspreken tussen het vette en het magere kleinvee (20) tussen het ene schaap en het andere. (23).
Kleinvee kan geiten en schapen zijn. Ook oordeelt de Heer over de schapen. Beide partijen worden geoordeeld. Het is dus gerechtigheid van de Vader in alle lagen.
Jeremia 50:8 staat: wees als de bokken voor de kudde uit, als oproep aan leidende mensen om weg te gaan, te vluchten. Het zijn de ‘early adaptors’ in veranderings- management- taal. Zij zijn er als eerste bij. Nu kunnen deze leiders tegelijkertijd ook schapen zijn onder de ene herder Jezus. Dus bokken zijn niet bij voorbaat slecht. Jezus laat zien dat de wijze aan de rechterhand zit en de dwaas links.
Jezus wil niet alleen dat de leiders recht en gerechtigheid doen, maar ook de gewone mensen. Iedereen is per slot van rekening leider over het eigen leven.
In Jezus tijd was de hele priesterorde (leiders) corrupt en ook mensen van het volk waarvan een aantal heulden met de Romeinen, deden niet wat gevraagd werd. Ze moesten recht en gerechtigheid toe passen.
Jezus wijst ze op het komende oordeel over de Tempel en daarmee ook over hen.
In 70 na Christus ging de Tempel op in vlammen. Het oordeel over de priesterorde, de leiders, werd geveld en de priesterdienst werd vernietigd. De Tempeldienst zoals men toen kende, ging in het oordeel ten onder voor altijd. Het oude priesterschap werd weggedaan. De priesters en hogepriester verloren hun taak, werden ontslagen, kwamen niet meer terug en dat was hun straf.
Volgende week verder.