Demonen in het 2e Testament (deel 1).
Alvorens we overstappen op demonen in de verhalen van Jezus moeten we weten dat het Judaïsme in zijn origine geen demonenleer kent zoals wij die kennen.
In het Eerste Testament werden demonen gezien als goden en afgoden. Babel en Perzië kenden echter wel een demonenleer. Na de ballingschap hebben ze veel van deze leer meegenomen en geadopteerd in hun eigen religie. Jezus gaat hier niet tegen in. Jezus zijn enige doel op aarde was om te laten zien dat Hij de Messias was en Zoon des mensen* (Dus God) en dat Hij de zonden van de wereld op zich nam. Waarbij het woord ‘wereld’ men vooral moet denken aan de Tempel, de Tempeldienst en al wat er omheen speelde. Wij zien de wereld als de ronde bol die om de zon heen draait maar dat was niet de gedachte die de mensen in die tijd hadden. Hun wereld was: daar waar de Tempel was!
Voor we naar de tekst gaan kijken wil ik opmerken dat in evangelische kringen men veel meer ‘ervaringen’ heeft met demonen en een demonenleer dan in reformatorische, waar men daar veel minder mee bezig is en deze ‘ervaringen’ ook vaak niet kent of herkent.
We gaan nu een tekst bekijken. Lukas 8:30 en Markus 5.
De Gadareense bezetene
Jezus ging buiten Israëls grenzen naar het land van de Gaderanen. Een ander woord voor dit gebied is Garsenen. Dit komt van het woord legeresh en uitdrijven of verwijderen betekent.
Dit gebied is aan de overkant van de Jordaan en in Jozua 23 zegt Jozua dat daar andere goden werden aanbeden.
Daar treft Jezus een man met een onreine geest die bezeten is. Deze man woont bij de doden en loopt naakt rond. Niemand kon hem binden en hij snijdt zichzelf met stenen. (staat in het Grieks)
Hij bespringt hier niemand en doet niemand pijn behalve zichzelf. Men heeft hem proberen te kalmeren door hem te ketenen maar dat lukte niet. Nu gaan we deze geschiedenis stap voor stap bekijken. Eerste letterlijk.
Allereerst, hij heeft een onreine geest.
Wat maakt een mens onrein in de Bijbel? Jezus geeft het antwoord in Mattheus 15:18:
Dat wat de mond uitkomt maakt ons onrein, want het komt uit ons hart. Uit het hart komen voort kwaadaardige overwegingen, alle moord, overspel, ontucht, valse getuigenissen en lasteringen.
Marcus 7 zegt Jezus dat niets in de mens kan komen dat hem onrein maakt.
Wat gebeurt hier dan?
Deze man wil niks met JHWH en dus Jezus te maken hebben en lastert daarmee God. Dat is de onreine geest in hem. Hij is duidelijk helemaal van het padje en Jezus gaat hem helpen.
Het lijkt erop dat hij behalve een onreine geest ook nog een psychiatrisch beeld heeft waarbij hij zichzelf snijdt met stenen. Zelfdestructie heet dat. Jezus geneest en kleed hem (1). Einde
Nu gaan we dieper in de tekst kijken.
Laten we proberen even een andere bril op te zetten. Weet, er zitten altijd meerdere verborgen boodschappen in.
Jezus is in heidens gebied met heidense goden en er lopen onreine dieren, de varkens. Jezus is op een berg of heuvel want er is een steile hoogte. Jezus representeert daar de nieuwe Tempel en de nieuwe wereld. (Bergen zijn een symbool voor Koninkrijken). Hij is het beeld van het nieuwe Koninkrijk dat komen gaat. Jezus is gekomen voor de volken en Israël die beide naakt rondlopen en zich buiten Gods rijk bevinden. De overkant van de Jordaan was niet meer Israël. Israël is door zijn overspel buiten Gods rijk komen te staan en Rome was daar al door andere goden te aanbidden.
Deze man, beeld van Rome en Israël, bivakkeert op een dodenakker en is niet de enige die niets met Jezus te maken wil hebben want dat zijn er velen. (Lukas 8:28). Het woord voor velen is legioen. (Markus 5:6) Veel mensen wilden niets met Jezus te maken hebben.
Het woord legioen is een Romeinse militaire eenheid en het 10e legioen had een varken als banier. (2) De varkens zijn een beeld van de volken die Jezus alle afgoderij gunt en ze stortten in zee wat ook een beeld is van de volken.
Deze man was geketend
Het Romeinse rijk was geketend door hun afgoderij en ook Israël was ‘geketend’ door de Thora. Het woord deo, voor ketenen, betekent ook wetteloosheid. Israël sneed vaak hun banden los van de Thora en pleegde overspel en werd wetteloos. Rome en Israël hadden beide een onreine geest. Helaas, beide hadden niet last van een enkele onreine geest maar ze hadden meerdere zoals ontucht, valse getuigenissen …….etc, Deze ‘demonen’ waren aan de orde van de dag en Jezus zal uiteindelijk door hun valse getuigenissen, hun laster, vermoord worden.
De man vraagt of Jezus hem niet wil pijnigen. Deze tekst komt uit Jozua 24:19. Als u zich van de Heere afkeert zal Hij u kwaad doen en Hij zal u vernietigen. Deze man vraagt om een soort genade. Jezus geeft hem die. Israël dat bezeten is geraakt door de vele onreine ‘geesten’ waarbij geesten de losbandigheid van Israël wordt bedoeld in al zijn facetten. Voor deze onreinheid gaat Jezus aan het kruis.
Een nieuwe Koninkrijk breekt aan waarin men wordt bekleed met Jezus.
Er zit nog een verborgen boodschap in. Een verwijzing naar Jom kippoer (Lukas 8:29) in deze geschiedenis. De geit is de demon, (zie Demonen deel 1 en deel 2) die naar de woestijn werd gestuurd: de Azazel. De Midrasj vertelt dat deze in de afgrond zou eindigen (Ook Openbaringen 20:3 gaat erover, waarin de tegenstander alle afgoderij en zondes in de afgrond worden geworpen).
Jezus heeft voor eens en altijd Jom kippoer afgesloten met Zijn eigen bloed. Aan de hele Azazel rite is een eind gekomen.
(1) Openbaringen 16:15: Zalig hij die op zijn kleren acht geeft zodat hij niet naakt zal rondlopen en men zijn schaamte niet ziet (Beeld van ongeloof). Deze man liep naakt rond en Jezus geeft hem kleren. Hij werd een rechtvaardige.
(2) Bovon en Koester, Luke 1-9:50, 329. Het 10 legioen heette Fretensis en betekent: van de zeestraten. Zij waren betrokken bij de val van Jeruzalem. Deze man is ook het beeld van de Tempel dat vervuild is geraakt en een doods oord is geworden. Jezus voorspelt hierin de val van de Tempel. Zij wordt weggeworpen vanwege haar onreinheid.
* Zoon des mensen is een beeld van God en Zoon van God is Zijn mens zijn (Vaak wordt dit omgedraaid).