Noach,
In Genesis 6 en verder staat het verhaal van Noach. God had de wereld geschapen maar de aarde werd verdorven. God wilde daarom de aarde ten gronde richten. Dan krijgt Noach de opdracht om een Ark te bouwen. Vers 14: ‘Maak voor uzelf een ark van gofer hout. In vakken ingedeeld moet u deze ark maken en hem van binnen en vanbuiten met pek bestrijken. Noach deed zoals God gevraagd had’. Toen de ark klaar was ging hij in de ark met zijn vrouw, kinderen en aanhang. En vervolgens kwam het water. Genesis 7:11: ‘In het 600e levensjaar in de 2e maand, op de zeventiende dag van die maand, op die dag zijn alle bronnen van de grote watervloed opengebarsten en de sluizen van de hemel opengezet.’
Nu gaan we even terug naar het begin van dit verhaal. Noach bouwde een ark (in het Hebreeuws: teva) van goferhout. Hij was iemand die alles tot in de precisie uitvoerde. Recentelijk is men tot de conclusie gekomen dat het woord gofer afgeleid is van de Akkedian taal, die men sprak in het oude Mesopotamië, en riet betekent. Noach heeft naar alle waarschijnlijkheid een enorme rieten mand gemaakt. Dat doet je meteen denken aan Mozes in Exodus 2:3. Ook Mozes lag in een rieten mandje en hierbij wordt in het Hebreeuws hetzelfde woord teva (ark) gebruikt.
De boot van riet had kamers. Er staat in de bijbel het woord qinnim en vertaalt naar de taal van die tijd, in dat gebied, betekent het nesten. De ark was in feite één groot nest met allemaal kleine nestjes waarin de vogels hun toevlucht konden nemen en een onderkomen was voor alle dieren. Dat doet denken aan Mattheus 13:32 en Lukas 13:19. Het koninkrijk der hemelen lijkt op een boom, een boom uit een mosterdzaadje, waarin de vogels in de lucht een nest kunnen maken in zijn takken. Deze boot van riet was als een boomstam van riet die dreef op de golven tijdens de vloed
Was deze vloed over de hele wereld? Daar zijn wel vraagtekens bij te zetten. Het woord voor aarde en land zijn in het Hebreeuws hetzelfde (Eretz). De vloed besloeg in ieder geval een groot gebied, maar heel de aarde lijkt niet aannemelijk in Bijbelse taal. Paulus zegt in Romeinen 1:8 dat het evangelie over de hele wereld verkondigd is. In 1 Kolossenzen 6 zegt hij dat het in de hele wereld vrucht draagt. Paulus spreekt dan niet over de aarde zoals wij die kennen maar over zijn wereld. Is Paulus in Australië geweest? Dat lijkt mij niet.
Jozef heeft de hele aarde voorzien van voedsel staat in Genesis 41:57. Zijn de Eskimo’s naar hem toe gereisd om voedsel te halen? Denk het niet.
In Handelingen 11:28 spreekt met van een hongersnood over de hele wereld.
De aanduiding ‘hele aarde’ is een uitdrukking die in die tijd gebruikt werd voor het gebied waarin ze opereerden of leefden. Wij kennen de aarde zoals hij nu is, een blauwe bol, maar in die tijd hadden ze daar geen weet van. Zo ook met Noach. De aarde was zijn wereld en daar waren ook de dieren uit zijn wereld vertegenwoordigd.
Noach ging in de ark en God sloot de deur. Voor het woordje sluiten staat in het Hebreeuws het woord sagar wat ook overgave betekent. Noach kon zich overgeven aan de liefde en genade van God. Bij alle stormen en alle regen die over de boot heen kwamen, was zijn enige hoop Hem. Hij had ook geen idee hoe lang het zou duren. Hij moest zelfs zeven dagen wachten alvorens de vloed kwam.
Op de 17e dag van de 2e maand, braken alle bronnen van de machtige oervloed open. Het bijzondere aan die datum is dat het verwijst naar Pesach sheni. In Numeri 9 :7-11 wordt dit genoemd. Pesach sheni valt op de 14 e dag van de 2e maand. Pesach sheni is de tweede Pesach (lees Pasen) voor mensen die onrein waren door aanraking met doden of die ver weg zijn en niet op tijd konden zijn om dit te vieren. De 17e dag is dan drie dagen later en dus als het ware de ‘2e Opstandingsdag’. Een prachtige verwijzing naar de toekomst. De volken die onrein waren en ver weg woonden in de ogen van de joden, kunnen dichtbij God komen. De geestelijke betekenis van deze 2e keer Pesach verwijst naar het 2e moment van bevrijding waarbij Jezus, de eerstgeboren zoon, moest sterven voor de redding uit onze slavernij. De eerste keer was een bevrijding van het volk van Israël en 2000 jaar later werd het een bevrijding van alle volken door Jezus. Deze ‘2e kans Pasen’ is een mooi beeld dat de Vader niet vertrekt zonder ook maar iemand te missen die erbij wil horen maar misschien geestelijk nog te ver weg is. God is liefdevol en genadig en wacht net zo lang tot hij die Hem zoeken, op de boot kunnen stappen.
De hele ark is dus een verwijzing naar de volken die er op een dag bij mogen horen. God maakt, nadat de ark is vastgelopen dan ook een verbond met de volken.
(Genesis 9:8) ‘God zei, zie, Ik maak Mijn verbond met u, met uw nageslacht na u, en met alle levende wezens die bij u zijn, de vogels, het vee, en alle dieren van de aarde met u: van alles wat uit de ark is gegaan, tot alle dieren van de aarde toe.’ Een vreemde tekst als je hem niet in de context van die tijd ziet.
Kan God een verbond met dieren maken? Nee, zeker niet. Bij een verbond zijn er altijd twee partijen. Men spreekt daarbij iets af waarbij beide partijen zich eraan moeten houden. Kun je met een leeuw een afspraak maken, van ‘ik ben lief voor jou en jij eet mij niet op’?
Het is een metafoor voor de volken want het wordt gekoppeld aan Noach zijn nageslacht.
Deze tekst komt terug in Hosea 2:17 waarin je ook ziet dat het gekoppeld wordt aan de volken. Het wordt vervuld in Handelingen 10:12 waarin Petrus een laken ziet met dezelfde wezens als in Genesis en dezelfde tekst herhaald wordt. Ook hier is het een metafoor. Het wil niet zeggen dat je alles kan eten, maar dat de volken erbij mogen horen.
Zijstapje: In de bijbel worden mensen heel vaak vergeleken met dieren. Wij zijn de schapen. Soms zijn we bokken, vogels, honden. In Ezechiël 19 worden vorsten van Israël vergeleken met leeuwen. Soms zijn in de bijbel wilde dieren een metafoor voor mensen, bijvoorbeeld in Ezechiël 22:27 waar leiders vergeleken worden met wolven . De les hierin is dat we het dierlijke in ons wel langzaam moeten afleggen en we mogen opklimmen in heiligheid.
Op de 17e dag van de maand Nisan kwam de ark tot rust (Genesis 8:4) op de berg Ararat wat; de vloek voorbij betekent. Dit was de opstandingsdag zoals we net zagen. Op dezelfde dag dat de ark tot rust kwam rees Jezus uit de dood en was onze vloek voorbij.
In 2 Kronieken 29:1-36 viert men op deze dag het herstel van de tempeldienst. Op de 16e dag waren zij klaar met reinigen (vers 17) en op de volgende dag – de 17e dag – werd de dienst in het huis van de Here hersteld. Zo ook met Pasen. Wij zijn de nieuwe priesters in een nieuwe tempel. (zie verder ook de volgende studie – Noach II)
De ark heeft dus een verwijzing naar de toekomst. We mogen allemaal mee. Er is geen onderscheid meer. Rein en onrein, Jood en Griek. Op het latere hemelvaart mocht Noach uit de ark.
Vragen
- Hoe weet jij je afhankelijk? Zit je in de ark, is de deur echt dichtgegaan en kun je je overgeven aan God? Noach moest zeven dagen wachten voordat het ging regenen. Hoe zou je dat zelf ervaren? Uitstappen, zo van: ‘ik heb het waarschijnlijk verkeerd gehoord …….of toch geloof houden?
2. Wat Noach volgens de midrasj kwalijk werd genomen is, dat hij nergens vraagt of er nog meer rechtvaardigen zijn. Denk hierbij aan Abraham. Hij pleit voor Sodom tot het laatste toe.
Noach wordt daarin ook vergeleken met een ‘ glaube im pelz’ Hij zit er warmpjes bij, heeft de bontjas aan maar nergens doet hij een beroep op God of dat dit oordeel toch niet hoefde te geschiedde. Er staat meerdere malen dat hij zeer gehoorzaam was en alles tot in de detail uitvoerde zoals God bevolen had. De grote valkuil van toegewijd zijn is dat er weinig genade voor een ander overblijft die wat minder precies is. Hoe sta je daarin?
3. Ben je aan het bidden voor hen die nog ver weg zijn? Is het een verlangen dat ze dichterbij komen?
4. Zou het evangelie over de hele wereld verkondigd moeten zijn voordat Jezus terugkomt?
Naschrift
Het is duidelijk dat een boot van riet niet duizenden jaren kan overleven. Binnen de joodse jaartelling gelooft men dat het verhaal van Noach ook verwijst naar de toekomst en er voor het joodse jaar 6000 de aarde een nieuwe bestemming zal krijgen. We zitten in het jaar 5782 (2022) maar er is meerdere malen verkeerd geteld en men denkt dat we eigenlijk in het jaar 5982 zitten. We gaan het zien.
Bronnen
Finkel, The Ark before Noach: Decoding de Story of the flood
D.M Carr, Reading the fractures of Genesis. Historical and literary approaches.