Ieder zijn vrijheid zeggen we vaak. Maar wat betekent dat?
Het woordenboek definieert vrijheid met autonomie, het recht om zelf te beslissen. Je hoeft eigenlijk niemand verantwoording af te leggen. Ons westerse model van vrijheid heeft zich vernauwd tot het wegnemen van enige vorm van collectieve verantwoordelijkheid. Het draait vooral om het thema: wat wil ik, wat is goed voor mij en hoe kan ik mijn wil zo goed mogelijk tot zijn recht laten komen. Het is de eeuw van het ‘zelf’. We kennen ook de woorden: zelfonderzoek, zelfontplooiing, zelfredzaamheid, zelfbeslissingsrecht over leven en dood, niet te vergeten de selfie, en ga zo maar door. Ik ben vrij om zelf te beslissen. Vrijheid is de mogelijkheid om in de auto te stappen om te gaan waarheen je wilt, met de haren in de wind en de zon in het gezicht. Op zich is dat niet slecht, maar het heeft het wij gevoel overschaduwd. Ook social media zoals Facebook of Instagram lenen zich uitstekend voor het ‘zelf’ effect. De politiek van liberalisme bevestigt het ‘zelf’ zijn. In deze corona crisis zie je dat bij uitstek. Ik bepaal zelf wat goed voor mij is waarbij Facebook de dokter is geworden en internet de apotheker. De arts, de wetenschapper met jaren van intensieve universitaire studie, wordt niet meer geloofd. Mijn dochter die AIOS (arts in opleiding tot specialist) is moest laatst op de COVID afdeling dienst doen. Daar lag een vrouw (45 jaar, ongevaccineerd) met een zuurstofgehalte lager dan 85 procent, zwaar ziek en zelfs daar bemoeide ze zich met de medicatie terwijl ze er niets van af wist. Mijn dochter zei: ‘er liggen daar veel mensen die wijs zijn in eigen ogen en denken het beter te weten dan de arts’.
Een vaccin dat gegeven is om deels tot een oplossing te komen uit deze crisis en waardoor de zorg niet overbelast hoeft te raken roept weerstand op. Men heeft het idee hierin niet zelf te kunnen beslissen. Er wordt teveel drang ervaren gevoed door angst, en achterdocht m.b.t de regering, de big pharma en dat alles knaagt aan onze autonome status. Het heil wordt gezocht op internet waarbij de waarschuwingen ten aanzien van het vaccin enorm zijn en door gebrek aan kennis niet weerlegt kunnen worden. Daarbij komen ook nog de corona regels die, zoals mensen dat interpreteren, hen berooft van hun vrijheden.
Het christendom, en met name de charismatische evangelische stroming, heeft deze vorm van vrijheid voor een deel mede omarmt.
Geloof moet vaak goed voelen en aan de vraag beantwoorden: Wat zit er voor mij in? God moet mij een woord ter bemoediging geven. Nu mag dat ook en het is heel mooi want de bijbel staat vol met bemoediging, maar het is anders als het een doel op zich wordt.
De trend is ook steeds vaker dat men niet onder het gezag van de kerk wil staan.
Het is wel heel begrijpelijk omdat zowel de kerk als de farmaceutische industrie als de regering vaak werkelijkheden heel anders hebben voorgespiegeld dan ze waren. Leugens zijn helaas meer regel dan uitzondering bij regeringen en het verdienmodel van de farmaceutische industrie doet je wel achter de oren krabben of ze ons welzijn nog wel in de gaten hebben of dat ze enkel uit zijn op winstbejag. Dit is mede de oorzaak dat er wordt gedacht. Ik zoek het liever zelf wel uit want wie is te vertrouwen? Helaas verliest men uit het oog dat we een algemeen belang dienen. We roepen om vrijheid en demonstreren tegen de beperkingen maar wat is vrijheid?
Nu kent het Hebreeuws twee concepten van vrijheid: chofesh en cherut.
De betekenis is een wereld van verschil. Het ene, chofesh, is de vrijheid om te doen wat jij leuk vindt en het andere, cherut, de vrijheid die zegt wat je kan doen om van deze wereld een betere plek te maken.
Chofesh is de vrijheid die een slaaf krijgt nadat hij van zijn baas weg is gegaan. Hij heeft geen meester meer en weet dus ook niet wat hij moet doen of laten. Hij is een vrije geest geworden, vrij van elke band en aan niemand meer verantwoording schuldig, vrij van elke wet of baas. Rabbi Jonathan Sacks noemt het een negatieve vrijheid want het is gebrek aan cohesie. Jij doet wat je hart en je gedachten je ingeeft en er bestaat geen groepsbelang. Vrij van elke wet brengt chaos en het recht van de mensen met de grootste mond gaat regeren.
Toen het volk uit de slavernij kwam in Egypte was God hier heel beducht op en gaf ze dan ook gelijk een verbond.
Cherut is de vrijheid die het volk Israël kreeg in de vorm van een convenant. Op de berg Sinaï trouwde God het volk en kwam met de Tien Geboden als verdrag. Pasen wordt het feest van de bevrijding genoemd, zman chereteynu. (Letterlijk vertaald: de tijd van onze bevrijding). Door de uittocht werden ze bnee chorim, vrije kinderen. Zij hadden eerst als meester: de Farao, maar toen ze uitgeleid waren was God hun Vader en meester en kregen ze leefregels ten goede. Ieder die deze regels niet wil blijft in een staat van chofesh. Het binden aan Gods woord en deze waarheid omarmen maakt ons vrije mensen.
Wij mogen ons deel weten van een ander koninkrijk met een Koning aan wie wij verantwoording moeten afleggen. We zijn geen slaven meer maar mensen met een Leider die het beste met ons voorheeft. We zijn daarin vrij binnen de grenzen die Hij stelt omdat we anders ons als dieren gaan gedragen. Deze vrijheid gaat niet over aardse regels maar over hemelse woorden. Niet voor niets zegt Paulus dat we ons aan de regels van de overheid moeten houden anders wordt het chaos. We hoeven het niet met deze regels eens te zijn maar dat doet er niet toe. Kijk maar naar Daniel.
Hij leefde onder wrede koningen maar verzette zich er niet tegen. Nergens klaagt hij de koning aan. Hij zocht oplossingen wanneer hij in het nauw kwam met betrekking tot het overtreden van de Thora. Wij leven ook in ballingschap en onder een niet christelijk kabinet. Daarbij mogen we protesteren maar niet ongehoorzaam zijn.
Daniel gehoorzaamde tot het moment dat de koning een decreet afkondigde dat hij niet meer mocht bidden tot Zijn Vader. Daar trok Daniel de grens. Het ging hem niet over de inperkingen van menselijke vrijheden maar om inperkingen van zijn geestelijke leven. Op het moment dat we ons geloof niet meer kunnen beoefenen, dan worden we in onze vrijheid aangetast.
Wij hebben de vrijheid gekregen om te leren in Zijn wegen te gaan waarbij de wet in ons hart gegrift is. De wortel van cherut is: CH- R- T en heeft de betekenis van ingegrift. Het is de Heilige Geest die het ons geeft in ons hart. Het is niet het werk van mensen handen maar de Vader leert het ons en schrijft het op ons hart.
Bij cherut gaat het ook over de groep. In ballingschap, de tijd waarin ze niet in Israël waren, dus onder andere wetten, waren ze als één man met één hart volgens Rashi. Door zo te denken heeft het joodse volk door de eeuwen heen kunnen overleven. Ze behielden de eenheid. Samen waren ze sterk om heilig te leven (cherut) door steeds Gods wetten voor ogen te houden als groep. Elkaar daarin te bemoedigen en te onderwijzen. Ze hielden zich aan de wetten van het land en zagen hun vrijheid in de Eeuwige.
Echter, als het belang op geloofsgebied wordt aangetast dan mag je je verzetten. Het hele boek Esther gaat erover.
Mensen ervaren dat door de COVID-regels hun vrijheid wordt aangetast, maar dit is geenszins van toepassing op gelovigen want we mogen nog steeds samenkomen in kleine groepen. Niet in grote groepen (misschien) en niet omdat ze ons willen dwarszitten, maar voor de veiligheid van de mensen om ons heen. We kunnen bidden en ons geloof vrij beleven.
Chofesh, de vrijheid waar men het in de wereld over heeft, heeft in de bijbel met gevangenschap en dood te maken. Psalm 88:6. Ik ben een man zonder kracht afgezonderd (chofesh) onder de doden.
2 Koningen 15:5. De Heer trof de koning zodat hij melaats werd tot de dag van zijn dood. Hij woonde in een apart huis. Afgezonderd (chofesh) staat er in het Hebreeuws. In 2 Kronieken 26:16-19 staat dat zijn hart hoogmoedig was geworden. Bij het voorop stellen van de eigen ‘ik’ zonder je je steeds meer af van de groep en raak je geïsoleerd. Je stelt jezelf voorop, je bent eigen koning, je eigen leraar, je eigen wet en weet alles zelf beter.
Cherut is het tegenovergestelde. Het is een opgaan in heiligheid omdat je je meer wilt binden aan Gods woorden. Daardoor wordt de ‘ik’ en het ‘zelf’ kleiner en God wordt groter. Je maakt jezelf ondergeschikt aan een groter geheel. Het gaat niet om mij maar om Hem en wat goed is voor de mensen om mij heen. Waar dien ik hen en Hem mee. Dus mogen we in alles Hem zoeken. Het gaat erom wat Hij ervan vindt. Dat weten we niet altijd en daarom is het belangrijk om meningen eens voor ons te houden ten aanzien van beslissingen die er gemaakt worden in de politiek. Misschien werkt God wel door hen heen ook als zie je het niet direct. Je ondergeschikt maken aan Gods wil is ook ondergeschikt maken aan de overheid die ons niet, en ook anderen niet, naar het leven staan. Mocht dat veranderen dan kunnen we alsnog hier tegen in verzet komen.
Laten we dus kinderen van de vrijheid (cherut) zijn want in Jezus heeft Hij ons dat gegeven.
* het positieve aan de corona protesten vind ik dat mensen wel laten zien dat er zeker gevaren zijn ten aanzien van ons privé leven dat door apps kan worden vast gelegd en daardoor we ten prooi kunnen vallen aan internet criminaliteit.
- Vragen.
- Zie je het gevaar van liberalisme?
2. Erken je nog gezag boven je?
3. Laat je je nog wel eens gezeggen door iemand?
4. Hoe reageer je daarop?
5. Wanneer komt het dier bij je boven als mensen je ergens op aanspreken?
6. Erken je de overheid als gezag.
7. Hoe zie je dat veranderen in deze tijd. Politie die aangevallen wordt, artsen die bedreigd worden, onderwijzers die ervan langs krijgen door ouders.
8. Leer je je kinderen gezag?