Het is sabbat, Jezus geeft onderwijs in de synagoge en daar is een man met een rechter verschrompelde hand. (Even tussen door, Marcus spreekt niet over een rechterhand, Lucas wel.) Afijn, Jezus zet deze man in het midden, geneest hem tot ergernis van de Farizeeërs en zij smeedden plannen om hem uit de weg te ruimen. Wat gebeurt hier? Er waren zo-ie-zo honderden zieken met veel ergere aandoeningen dan deze man met zijn hand. Waarom wordt juist deze verschrompelde rechterhand in Lucas beschreven?
Waar verwijst deze geschiedenis naar? Dit verhaal heeft een link met het eerste testament.
Namelijk in 1 Koningen 13:4 staat een relaas van een verstijfde hand. Het gaat over Koning Jerobeam en deze had bezoek van een godsman. Die sprak een oordeel over hem uit omdat de koning aan afgoderij deed. De koning werd daarop zeer boos en strekte zijn hand uit, met als bevel de godsman te grijpen. Echter de hand van de koning verstijfde. De koning kon pas genezen van deze aandoening op voorspraak van de godsman. Deze geschiedenis lijkt verdraaid veel op het verhaal hier. Ook in de tijd van Jezus is er namelijk sprake van afgoderij maar dan door de geestelijke orde die eigenlijk als koningen moesten heersen, wat zoiets wil zeggen als dienen, maar dit vertikten ze. Nu zoeken ze iets om Hem te beschuldigen en daarmee Jezus uit de weg te kunnen ruimen.
De rechterhand was In de oude cultuur in het Midden-Oosten erg belangrijk. Je schudde altijd de rechterhand met iemand om aan te duiden dat je hart in je rechterhand was, wat betekende dat men met een oprecht en eerlijk betrouwbaar iemand te maken had. De rechterhand van God, staat in de Bijbel synoniem voor de hand waarmee redding plaatsvindt. In Jesaja 48:13 staat een tekst over de rechterhand van God, namelijk dat Hij de aarde met Zijn hand heeft gegrondvest en met Zijn rechterhand de hemelen heeft uitgebreid.
Rechts staat dus ook voor macht en majesteit.
Macht werd misbruikt door de farizeeërs en helaas waren ze ook het majesteitelijke verloren. Hun rechterarm was ziek, corrupt en krachteloos geworden. Een priesterlijk geslacht, dat zwaar omlaag gevallen was.
Nu werd ooit bij de priester de rechteroorlel, duim en teen ingezegend met olie. (Exodus 29:20, Leviticus 8:32) als teken van rechtvaardigheid. Dit priesterlijke functioneerde bij Israël helemaal niet meer. Hun hand zat dicht en was verschrompeld.
Hun hand was een vuist geworden In Psalm 26:10 staat: wier handen kleven van sluwheid, wier rechterhand zich om het kwaad sluit. Dit vers gaat over de mensen die erop uit zijn om een ander te vermoorden.
Psalm 119 zegt: Zij slaan schendig de handen aan uw wet. Dit wil zeggen dat ze de wet niet leefden maar waren alleen bezig met de regeltjes
Er waren weinig leiders die uitzagen naar de behoeftigen, de weduwen en wezen. Hun handen waren om de mensen mee te knechten en te slaan, controle over hen uit te oefenen. Deze verschrompelde hand was daar een beeld van Israël en is tevens een beeld van onze mensheid.
Handen verwijzen naar het voeden van de minderbedeelden in Spreuken 31:20. Daar staat dat de vrouw haar hand uitstrekt naar de armen en haar hand reikt uit naar de behoeftigen. Handen uitstrekken is een gebaar van ontferming en daarnaast een symbool voor onderwijs.
Nu moest deze man op sabbat zijn hand uitstrekken op bevel van Jezus waarop Jezus Zijn hand uitstrekt om hem te genezen, hem te redden. Jezus wil de gehele mensheid redden van hun onrechtvaardigheid en hebberigheid. Wij die denken dat het vanzelfsprekend is dat we het goed hebben, wij die zelfcontrole willen houden, daar wil Hij onze handen openen en genezing schenken. Eeuwen daarvoor werd er een groot profeet, Mozes, gered door een uitgestrekte arm van de dochter van de Farao. Jochebed, zijn moeder had alles uit handen gegeven, en moest op God vertrouwen en niets anders. Daar, bij deze vrouw, de plek waar het niet verwacht werd, redding kwam redding. Even terug naar Marcus. Jezus vraagt in Marcus 3 de man nadrukkelijk in het midden. Het Griekse woord voor ‘in het midden’ is: Ageire wat betekent: wordt wakker, sta op uit de dood! Dood was Israël, dood is de mensheid en we zijn allemaal afgegleden tot in het stof. Jezus wilde hen daar en ook ons nu nieuw leven geven, wil mensen oprichten, wakker schudden. Nu heeft een geschrompelde hand in het Grieks ook de betekenis van een droge hand. In Jeremia 23 zegt God over Israël dat de groene weiden zijn opgedroogd door hun afgoderij. In klaagliederen 4:8 staat dat hun huid opgedroogd en verschrompeld is. De hand symboliseert Israël dat op sterven na dood is, alle leven is weggevloeid, een geestelijke woestijn.
Jezus opent in al Zijn liefde de hand opdat die zich weer kon laten vullen met Zijn genade en ontferming, dat ze weer tot handen van gebed en lofprijzing konden worden voor deze wereld.
Begrepen de farizeeërs Jezus niet of wilden hem niet begrijpen. Hij hield hen toen en tegelijkertijd houdt Hij ons nu een spiegel voor.? Wij zijn immers allemaal ziek.
Er schijnt nog een lichtje over deze geschiedenis. De letter kaph in het Hebreeuws, betekent ook hand en het ziet eruit als een kommetje. Het is deze hand, kaph, waarmee je zegent, de handen oplegt. Het woord kaph komt van het woord kafah wat wil zeggen naar iemand toe buigen. Het symboliseert een persoon die zich verootmoedigt en buigt voor de mensen om hem heen.
Dat is wat Jezus steeds doet. Hij, de God is, die niet hoeft te buigen buigt voor de mens.
Het bijzondere is dat de sabbat aan het eind van de dag bij de joodse gelovigen wordt afgesloten met het havdalah ritueel. Men zegt daarbij drie zegeningen op. De derde zegening heeft te maken met de kandelaar en het licht ervan. Het is een gebruik waarbij je de palm van de hand tegen de het licht van de kandelaar houdt en daarbij opent en sluit. De open handpalm representeert de kalmte en rust van het licht. Het sluiten symboliseert het licht van de sabbat dat je mee mag nemen in de week die komen gaat tot zegen voor de anderen tot eer van God. Op sabbat kon Israël in de droge woestijn geen manna rapen en mochten ze met open handen de rust ervaren die Hij gaf, te genieten van het feit dat hun hemelse Vader voor hen zorgde.
Hoe zit dat met ons?
Hebben wij een verschrompelde rechterhand of hebben wij een open hand waardoor we mogen leven in afhankelijkheid en delende van onze overvloed. Knechten we mensen? Of zijn we lichtbrengers en brengen we vrede en rust.
Zijn wij een woestijn of een vruchtbare boom.?
Kunnen we zeggen dat ons hart in ons hand is of zijn we bezig met zelfverrijking? En de sabbatrust? Willen we alle dagen of kunnen we ons 1 dag iets ontzeggen door niet te shoppen, geen boodschappen te doen. Wie is Heer over onze spaarrekening?
Hem de regie geven en Zijn wegen gaan wat niet altijd een makkelijke keuze is. Het vraagt meer dan je misschien kan beseffen. Uiteindelijk zal het ons meer vrede geven.
Met open handen leven is alles loslaten en vertrouwen dat Hij voor je zorgt, in alle tijden.
Als afsluiting een kort verhaaltje van een rabbi die niets had. Het hele verhaal heeft een dubbele betekenis.
Baruch hashem
Op een dag werd er uit een meert je in Polen het lijk opgevist van een man. Niemand herkend hem maar na enkele dagen verscheen een oud vrouwtje die de man identificeerde als haar echtgenoot.
De plaatselijke rabbi vroeg aan het oude vrouwtje of zij zeker van haar zaak was en of er bepaalde kenmerken waren die duidelijk konden maken dat het inderdaad om haar ging.
Zonder aarzelen zie het vrouwtje:’ Natuurlijk mijn man was gierig en hij stotterde’.
Hierop barstten alle aanwezigen in lachten uit. Maar een van de leerlingen van de rabbi lachte het hardst van allemaal.
Toen de rabbi hem vroeg waarom hij dubbel lag van het lachen, antwoordde de leerling proestend: hahaha die vrouw denkt toch niet dat haar man de enige is die gierig is en stottert.