In Markus 9:14-29 is er de geschiedenis van een jongen die niet kan praten noch horen, en daarnaast epilepsie heeft. De omstanders zien het als een onreine geest. Jezus geneest deze jongen van beide ziektes. Bij deze genezing slaakt hij zijn eerste kreet als een nieuwgeboren kind dat de eerste kreet slaat. Genezing volbracht. (Gewoon letterlijk nemen)
Er zit echter een dubbele betekenis in de tekst zoals dat hoort binnen de Bijbel.
Allereerst: Wat is onrein in de Bijbel?
Je kunt onrein worden van het aanraken van doden, vrouwen die menstrueren, etc …… maar is dit dan een onreine geest? Het eerste Testament geeft dit niet aan als zijnde een onreine geest. De Bijbel zegt dat de dingen die uit de mond komen, uit het hart, die verontreinigen de mens*.
Afgoderij maakt je geest onreine want je dient een andere god. Afgoderij bevuilde het land. (Stinkgoden)
De discipelen vragen waarom het hen niet lukt deze jongen te genezen van deze geest. Jezus zegt dat het enkel door gebed is dat hij kan genezen. Bidt Jezus hier? Nee, Hij spreekt de geest aan. Er staat dat ‘de geest’ schrikt van Jezus en opnieuw valt deze jongen op de grond. (beeld dat alle ‘goden’ staan onder Jezus heerschappij).
De jongen is bezeten door een doofstomme geest en dit verwijst ook naar andere goden. Daarvan wordt gezegd dat ze doof zijn en geen mond hebben. Dit is de diepere laag, de afgoderij. Deze jongen is in deze diepere laag het beeld van de mensheid en Israël, die vol zijn van de afgoden. De jongen wilde zich in het vuur werpen. De Moloch wilde dat kinderen door het vuur gingen (vers 22). Kinderoffers waren daar een normale zaak. Water en vuur waren heilige attributen voor de goden buiten Israël.
Deze ‘goden’ hadden niets goed met kinderen voor. De ‘geest’ lees daarbij, de god Moloch, zaaide dood en verderf. Dat is precies wat deze ‘geest’ wil. Jezus spreekt deze (af)god aan en gebied hem het land te verlaten. Was deze jongen bezeten door een ‘demon’? Denk het niet. Des schrijver laat zien waartoe we allemaal zijn geworden: slaven van andere goden. Het maakt ons onrein. Jezus spreekt hier de afgod aan om te laten zien dat het land gereinigd moet worden van de afgoden. Het is in de diepere betekenis metaforisch bedoeld.
Alleen door gebed, ons richten op de Vader, maakt dat we vrijkomen van afgoderij en onze hulp niet verwachten van andere goden. (Zoals onze bankrekening, huis, sport, gezondheid, uiterlijkheden).
Bij demonische machten moeten we dus vooral blijven denken aan andere goden, de afgoden. Dit is in lijn met de Bijbel. Het vraagt een andere bril op te zetten. Er zijn kwade machten maar in hoeverre we dat als geesten moeten zien weet ik niet. Toch blijven er dingen die we niet kunnen verklaren, denk aan Inheemse volken waar vreemde dingen gebeuren, glaasje draaien.??? Laten we in ieder geval voorzichtig zijn de demonen overal erbij te halen. Men ziet soms genezingen na ‘demonen uitdrijverij’, wat op zich geen bewijs is.
De Vader kijkt over onze theologie heen. Hij is groter dan ons denken. Hebben andere goden invloed? Ja, en nee. We laten afgoden toe in ons leven maar we hebben ook de macht er nee tegen te zeggen.
Een getuigenis.
Als kind was Anna misbruikt door haar broers. Ze was opgegroeid in een christelijk gezin en altijd gelovig geweest. De beelden uit haar jeugd kwamen op een dag terug. Ze zocht hulp in de kerk en bij een psycholoog. Ze had last van stemmen in haar hoofd, ze sneed zichzelf en was angstig. De psychiater die haar begeleidde hielp haar door gesprekken en medicijnen. De kerk zou haar ook helpen. De Heer sprak tot de bidders en Hij zei dat ze last had van demonen. Dus………. deze moesten uitgedreven worden.
Vurig begon men te bidden en ze voelde de pijn uit haar jeugd opkomen. Ze moest overgeven van stress en angst. De mensen zagen dit als teken dat de demonen werden uitgedreven. Ze was daarna doodmoe. Iedereen was verheugd. Het was gelukt! Echter dat was niet zo. Ze voelde zich daarna nog slechter dan voorheen. Hoezo had ze last van demonische geesten? Wat had ze gedaan dat deze bezit van haar konden nemen? Wie was God dan? Hij beschermt ons toch?
Ze kende de Bijbel goed en het paste niet in haar Godsbeeld. Ze kwam in een depressie terecht tot suïcidaal toe. De goedbedoelde actie van het ‘ministry’ team pakte verkeerd uit. Ze verloor bijna haar geloof. Gelukkig waren er volwassen christenen die haar goed, liefdevol Bijbels onderwijs gaven, baden voor haar pijn. Uiteindelijk genas ze doordat Jezus haar heelde.
*Uit het hart komen kwade gedachten voort, moorden overspel, ontucht, diefstallen, valse getuigenissen, godslastringen. (Mattheus 15, Efeze:19-30.)
Ze geloofden in die tijd dat ziektes onrein waren. Dit gold in het 1e Testament voor melaatsheid maar niet voor doofstomheid. Dus wil de schrijver iets anders zeggen.
Nawoord:
Vraag: En de magiërs aan het hof van de Farao?
In het oude Midden- Oosten deed men aan magie. De grens tussen magie en theologie was vaak enigszins vervaagd. Deze magiërs konden dromen uitleggen en ook dingen doen waarbij Hans Kazan verbleken zou. Waren dat demonische krachten? De Bijbel zegt er weinig over.
Bronnen.
Fritz Graf, excluding the charming: The development of the Greek concept of Magic. In ancient magic and ritual power.
Daniel de Waele- ontwakend jodendom.